Φασκόμηλο Αμοργού
Salvia Triloba Fruticosa
Το φυτό του θεού Δία, το βοτάνι της αθανασίας, το συναντάμε να απεικονίζεται σε τοιχογραφία του 1.400 π.Χ στη Κνωσσό.
Οι Άραβες πίστευαν ότι μπορούσε να θεραπεύσει τα πάντα.
Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το φασκόμηλο ως πολυφάρμακο και βρίσκουμε εκτενείς αναφορές του από τον Ιπποκράτη, τον Γαληνό, τον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο.
Το χρησιμοποιούσαν, μεταξύ άλλων, για να αντιμετωπίζουν δαγκώματα φιδιών και εντόμων και να ενισχύουν την γυναικεία γονιμότητα.
Οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν σαν τοπικό αναισθητικό, το θεωρούσαν ιερό φυτό σχετιζόμενο με την αθανασία και το έκαιγαν σαν θυμίαμα σε θρησκευτικές τελετές, οι δε Κινέζοι θεραπευτές, το θεωρούν καλύτερο από το τσάι.Το φασκόμηλο θεωρείται το βότανο της μακροζωίας και η λατινική του ονομασία salvia προέρχεται από το salvare, που σημαίνει "σώζω", ενώ στο μεσαίωνα το συναντάμε σαν "salvatrix" δηλ "ο σωτήρας".
Λέγεται ότι στην μεγάλη επιδημία πανούκλας της Τουλούζης το 1630, κάποιοι κλέφτες συνελήφθησαν να λεηλατούν τους νεκρούς και τα σπίτια τους, χωρίς να μολύνονται οι ίδιοι. Στη δίκη τους, παζέρεψαν τη ζωή τους με αντάλλαγμα το μυστικό της ανοσίας τους, το οποίο ήταν μια αλοιφή με βάση το φασκόμηλο. Έναν αιώνα μετά, κάποιος παρασκεύασε και εμπορεύτηκε σκεύασμα από την ίδια συνταγή, το οποίο έγινε γνωστό σαν «το λάδι των 4 κλεφτών» και χρησιμοποιήθηκε προληπτικά και σε άλλες επιδημίες μολυσματικών ασθενειών.
Η λαϊκή παράδοση θέλει το φασκόμηλο να διώχνει τα τελώνια και τους καλικάντζαρους.
Σε όλη την ιστορία των μεσογειακών λαών, έχει χρησιμοποιηθεί από τους βοτανολόγους ως θεραπεία για λοιμώξεις του αναπνευστικού, για την χαλάρωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, τη θεραπεία του βήχα και επίσης ως καταπραϋντικό των λοιμώξεων του λάρυγγα. Επίσης, θεωρείται διεγερτικό της όρεξης.
Είναι εξαιρετικό μελισσοτροφικό φυτό, παρέχοντας μέλι ανώτερης ποιότητας. Η γεύση του είναι πιπεράτη και στο μαγείρεμα ταιριάζει πολύ με κόκκινο κρέας και λιπαρά τυριά. Αρωματίζει θαυμάσια το ξίδι και το ελαιόλοδο και ταιριάζει πολύ σε σάλτσα πέστο.
Το Αμοργιανό Φασκόμηλο της Aegean Herbs, διακρίθηκε στα Great Taste Awards, τα ευρωπαϊκά "όσκαρ" της γεύσης το 2023.
• Το φασκόμηλο έχει αντιβακτηριδιακές, αντισηπτικές, καρδιοτονωτικές, αποχρεμπτικές, σπασμολυτικές και αντιδιαβητικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται και κατά των νευραλγιών.
• Σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές, λειτουργεί ως τονωτικό όλου του οργανισμού, κυρίως λόγω των τανίνων που περιέχει. Θεωρείται πως βοηθάει σε περιπτώσεις ατονίας του στομάχου και των εντέρων και διεγείρει τη πέψη. Θεωρείται πως το φασκόμηλο μπορεί να έχει θετική επίδραση σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών, καθώς και στην μελαγχολία ή την κατάθλιψη.
• Ελαττώνει τα αέρια του εντέρου, είναι διουρητικό και εμμηναγωγό.
• Είναι αιμοστατικό, και τοπικό αναισθητικό του δέρματος.
• Έχει αντιβιοτική,αντιμυκητική, αντισπασμωδική και υπογλυκαιμική δράση.
• Τονώνει το νευρικό σύστημα, αυξάνει τη μνήμη και ενεργοποιεί την κυκλοφορία του αίματος.
• Το φασκόμηλο αντιμετωπίζει την δυσπεψία, βελτιώνει την ηπατική λειτουργία. και τις ανωμαλίες του ουροποιητικού
• Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, η χρήση του φασκόμηλου έχει θετική επίδραση στη θεραπεία του Αλτσχάιμερ.
• Το αφέψημα του είναι πολύ αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος, καθώς τα φαινολικά οξέα που περιέχει θεωρούνται αντιβακτηριακά και η θουξόνη ισχυρό αντισηπτικό.
• Είναι επίσης ιδανικό σαν στοματική πλύση κατά της ουλίτιδας, των άφτρων και άλλων τραυματισμών του στόματος και σαν γαργάρα για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου, της λαρυγγίτιδας, της φαρυγγίτιδας και της αμυγδαλίτιδας.
• Κομπρέσες με αφέψημα φασκόμηλου στα μέρη του σώματος που πάσχουν από κράμπες, ανακουφίζουν από τους πόνους.
• Το αφέψημα χρησιμοποιείται ακόμα ως ανθιδρωτικό, ιδιαίτερα χρήσιμο στην αντιμετώπιση της έντονης εφίδρωσης που εντοπίζεται στα χέρια και την περιοχή της μασχάλης και της νυχτερινής εφίδρωσης. Για το λόγο αυτό θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο για την αντιμετώπιση των εξάψεων της εμμηνόπαυσης.
• Πολλοί βοτανοθεραπευτές συνιστούν το φασκομηλο για τη ρύθμιση του γυναικείου κύκλου, καθώς θεωρείται πως έχει οιστρογονικές ιδιότητες και μπορεί να ελαχιστοποίησει τα τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και έχει θετική επίδραση στη ρύθμιση τόσο της αμμηνόρροιας όσο και της δυσμηνόρροιας.
• Για δυσπεψίες και δυσεντερίες, αφήνουμε να μουσκέψουν 5-10 gr. φύλλα φασκόμηλου μέσα σε 700 ml. κόκκινο κρασί για μία εβδομάδα και πίνουμε ένα σφηνάκι μετά από κάθε γεύμα.
Όπως όλα τα βότανα, η χρήση του φασκόμηλου πρέπει να γίνεται με μέτρο, γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασης από υπερβολική χρήση που οφείλεται κυρίως στην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό.
Είναι διεγερτικό της μήτρας και έτσι καλό είναι να αποφεύγεται η υπερβολική του κατανάλωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μπορεί επίσης να μειώσει την παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες.
Πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο από άτομα με υπέρταση.