Μαντζουράνα
Origanum Majorana
Στην αρχαιότητα την έλεγαν αμαράκιο, όνομα που πήρε από τον Αμάρακο, τον γιο (η δούλο κατα μία άλλη εκδοχή) του Κύπριου βασιλιά Κινύρα και ιερέα του ναού της Αφροδίτης. Ο Αμάρακος ήταν βοτανολογος και αρωματοποιός και χρησιμοποιούσε τη μαντζουράνα σε ένα μύρο που πρωταγωνιστούσε στις λατρευτικές τελετές στους ναούς της θεάς. Κάποια φορά, ενώ κρατούσε ένα αλαβάστρινο δοχείο με το ιερό μύρο, του έπεσε από τα χέρια και έσπασε. Οι θεοί το κατάλαβαν από τη δυνατή μυρωδιά που απλώθηκε παντού και για την ασέβειά του θέλησαν να τον τιμωρήσουν και τον μεταμόρφωσαν, καθόλου πρωτότυπα, στο φυτό που πήρε το όνομα του.
Οι αρχαίοι κάτοικοι της Κύπρου, έφτιαχναν από μαντζουράνα ένα πολύ δυνατό άρωμα το “αμαρακίνον”, πολύ δημοφιλες στις κομψές Αθηναίες, που λέγεται ότι ήταν τόσο δυνατό που προκαλούσε πονοκέφαλο.
Το αμαρακίνο ή “σαμψύχινον”, το συναντάμε και στην Αίγυπτο, στις τελετές του θεού Όσιρι.
Ακόμα και σήμερα, σε κάποιες περιοχές στην Κύπρο την μαντζουράνα, την λένε “αμάρακα”.
Η θεά Αφροδίτη χάρισε τη μαντζουράνα στους ανθρώπους, φυτεύοντας την στον Όλυμπο και συμβόλιζε την ευτυχία και την αρμονία, όπως και η ξαδέλφη της η ρίγανη.
Την έχουν χρησιμοποιήσε σε ερωτικά φίλτρα αλλά και τα κορίτσια την έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους για να τους φανερώσει η θεά στο όνειρό τους αυτόν που θα τις αγαπήσει. Το έθιμο πέρασε και στους χριστιανούς, όπου στη γιορτή του Ευαγγελιστή Λουκά, ανακάτευαν μέλι και ξίδι, μαζί με μαντζουράνα, κατιφέ και αψιθιά. Με αυτό το “φίλτρο¨, άλειφε η κοπελιά τα μαλλιά της προτού κοιμηθεί για να ονειρευτεί τον μέλλοντα σύζυγό της. (Αχ, αυτά τα φεμινιστικά…)
Στη Αθήνα και τη Ρώμη η νύμφη και ο γαμπρός φορούσαν στεφάνια από ρίγανη η μαντζουράνα.
Σαν αφέψημα, ήταν πρακτικό φάρμακο για στομαχικές και εντερικές διαταραχές, λόγω της καταπραϋντικής και αναλγητικής της δράσης. Στο Μεσαίωνα, ήταν φάρμακο για το κρυολόγημα, αποχρεμπτικό και ανακουφιστικό στον πονόδοντο.
Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε το αιθέριο έλαιο της μαντζουράνας, ως αντισηπτικό, ο Διοσκουρίδης για τους κολικούς και την υδρωπικία, ο Γαληνός, ο Πλίνιος και ο Θεόφραστος σαν χωνευτικό και οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν σαν αντικαταθλιπτικό.
Βοτανολογικά η μαντζουράνα ανήκει στο μεγάλο γένος Origanum, αλλά έχει πιο απαλό και ζεστό άρωμα από την ξαδέλφη της τη ρίγανη.
• Είναι ισχυρή πηγή φυσικών αντιοξειδωτικών, το αιθέριο έλαιο της περιέχει στοιχεία όπως ένυδρο σαβινένιο, καρβακρόλη, λιναλοόλη και άλλα τερπένια, μέταλλα και ιχνοστοιχεία (σίδηρο, φώσφορο, ασβέστιο, κάλιο, μαγγάνιο και ψευδάργυρο), βιταμίνες Α, C, Κ, Β6, β-καροτίνη, φολικό οξύ και νιασίνη.
• Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η μαντζουράνα και η ρίγανη, μπορεί να είναι υποσχόμενα χημειοπροστατευτικά βότανα για τον καρκίνο και ειδικά για τον καρκίνο του μαστού και τις μεταστάσεις του.
• Άλλες έρευνες, δείχνουν την βασιμότητα της παραδοσιακής χρήσης της μαντζουράνας σε θεραπείες καρδιαγγειακών παθήσεων και θρομβόσεων.
• Συνιστάται στη φαρυγγίτιδα και την αμυγδαλίτιδα,τη βρογχίτιδα και το άσθμα, τις φλεγμονές ης γλώσσας και των ούλων, είναι αποχρεμπτική, αντισπασμωδική και τονωτική, βοηθητική σε πονοκεφάλους, ίλιγγο, ημικρανία.
• Είναι προστατευτική και καταπραϋντική, για τα προβλήματα του στομάχου και του γαστρεντερικού συστήματος, δρα διουρητικά και εφιδρωτικά
• Σαν ζεστό κατάπλασμα, συμβάλλει στη θεραπεία πληγών, σε πρηξίματα που οφείλονται σε εξαρθρώσεις και στραμπουλήγματα και επίσης για τους ρευματικούς και αρθριτικούς πόνους.
• Έχει ηρεμιστική και καταπραϋντική δράση που κάνει τη μαντζουράνα χρήσιμο ρόφημα για την αϋπνία, αλλά σε μεγάλες δόσεις είναι ήπιο ναρκωτικό και μπορεί να προκαλέσει ζάλη, ακόμα και παραισθήσεις.
Επειδή η μαντζουράνα προωθεί την εμμηνόρεια για αυτό δεν συνίσταται το ρόφημά της κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, παρά μόνο η μαγειρική της χρήση.
Μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις αν είστε είναι αλλεργικοί σε άλλα μέλη της οικογένειας, όπως ρίγανη, φασκόμηλο, ύσσωπο, λεβάντα, μέντα, δυόσμο. Σε μεγάλες δόσεις, μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία σε άτομα που παίρνουν φαρμακευτική αγωγή για διαβήτη.