top of page
μελισσα.jpg

Μελισσόχορτο

Melissa officinalis

Όταν ο θεός Δίας ήταν βρέφος στο όρος Ίδη της Κρήτης, η Μέλισσα, η αδελφή της Αμάλθειας τον τάιζε μέλι για να δυναμώσει. Ο Κρόνος το ανακάλυψε και την έκανε σκουλήκι, αλλά ο Δίας έδειξε την ευγνωμοσύνη του και την μεταμόρφωσε στην βασίλισσα μέλισσα.

 

Ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πορφύριος, μας αφηγείται ότι στον ναό της χθόνιας Δήμητρας, η ίδια η θεά, αποφάσισε να μυήσει προσωπικά την πιο ευλαβή ιέρεια της, την ηλικιωμένη Μέλισσα. Οι άλλες ιέρειες, προσπάθησαν να μάθουν τα μυστικά της μύησης της Μέλισσας, αλλά αυτή παρέμεινε πιστή στην θεά και δεν αποκάλυψε τίποτε.

Έξαλλες από την ζήλια, την δολοφόνησαν, διαμελίζοντας την. Όταν η Δήμητρα το έμαθε, έστειλε λοιμό στις φόνισσες, ενώ από τα μέλη της Μέλισσας γεννήθηκαν σμήνη μελισσών. Από τότε, οι ιέρειες της θεάς, αποκαλούνται Μέλισσες.

 

Σύμφωνα με άλλο μύθο, η νύμφη Μέλισσα βρήκε στο δάσος μια κηρήθρα και όταν την δοκίμασε, έφτιαξε ένα ποτό με μέλι και νερό, που το μοιράστηκε με τους ανθρώπους. Έτσι έγινε προστάτιδα της μέλισσας και οι άνθρωποι έδωσαν στο έντομο το όνομα της νύμφης η οποία τους έμαθε να τρώνε το μέλι, εξευγένισε το πνεύμα τους και τους δίδαξε την ταπεινοφροσύνη.

 

Σαν λατρευτικό σύμβολο, συναντάμε την μέλισσα στον Μινωικό αλλά και τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, από την πρώιμη εποχή του χαλκού, την 2η χιλιετία π.Χ. Τάφοι, και σιταποθήκες έχουν βρεθεί σε σχήμα θολωτής κυψέλης.

Η πρώτη νομοθεσία για την προστασία των μελισσών του Υμηττού, υπάρχει από τον Σόλωνα, περίπου το 590 π.Χ.

 

Η μέλισσα, ένα από τα αρχαιότερα πλάσματα στη γη, είναι ίσως ο σημαντικότερος κρίκος για την διατήρηση των οικοσυστημάτων, αφού σε αυτή οφείλεται το 80% της επικονίασης των φυτών. Αν για κάποιο λόγο, απουσιάσουν οι μέλισσες, οι μεταβολές στη γη όπως την γνωρίζουμε θα είναι ραγδαίες και η καταστροφή ανυπολόγιστη.

 

Το θαυμάσιο αυτό πλάσμα, δίνει το όνομά του στο μελισσόχορτο, που είναι το αγαπημένο του φυτό, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των ανθέων του σε νέκταρ, που καθώς τρέχει σαν χοντρό δάκρυ γοητεύει τις μέλισσες.

 

Είναι το φυτό της θεάς Αρτέμιδας, το ελιξίριο της νεότητας και από την αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν αλχημιστές και ιερείς για ανάλογα σκευάσματα.

 

Οι αρωματικές και φαρμακευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα, όπως μας πληροφορούν ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης, ο οποίος το χρησιμοποιούσε ως φάρμακο για το δάγκωμα του σκορπιού και ως εμμηναγωγό.

Οι γυναίκες στην κεντρική Ευρώπη τον μεσαίωνα, γέμιζαν φυλαχτά με μελισσόχορτο και τα έφεραν πάνω τους σαν ερωτικά γούρια, ενώ λέγεται ότι αλχημιστές το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν ελιξήρια νεότητας.

 

Οι Καρμελίτες καλόγεροι το χρησιμοποιούσαν από το 1611, για την παρασκευή του αλκοολούχου ποτού eau de melisse des Carmes μαζί με φλούδα λεμονιού, μοσχοκάρυδο και ρίζα αγγελικής. Οι μοναχοί του μεσαίωνα έβαζαν μελισσόχορτο μέσα σε τονωτικά σκευάσματα για να δυναμώσουν την καρδιά και να τονώσουν τη διάθεση.

 

Τα φύλλα του μελισσόχορτου, με τη γλυκιά γεύση και το λεμονάτο άρωμα, γίνονται προσθήκη στα ποντς φρούτων, τα κρασιά και τους χυμούς, ενώ το αφέψημα μελισσόχορτου είναι εξαιρετικό αναψυκτικό για τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού.

Είναι για αιώνες, δημοφιλές σαν θεραπεία για τη μελαγχολία, το λήθαργο, την κακή μνήμη, αλλά και ως βοήθημα για την αποκατάσταση της νεανικής ζωτικότητας.

 

Ανήκει στην οικογένεια της μέντας, είναι ξαδελφάκι του δυόσμου, του φασκόμηλου και της λεβάντας και λέγεται ότι συμβάλλει στη μακροζωία, σαν σωματικό και πνευματικό διεγερτικό.

Δεν ξέρουμε με σιγουριά αν οι αρχαίοι καλλιέργησαν το φυτό για φαρμακευτικούς σκοπούς ή για το νέκταρ του, σαν μελισσοτροφικό. Πρώτοι οι Άραβες γιατροί κατάλαβαν τις θαυματουργές δυνατότητες του φυτού και είναι οι αυτοί που το ονόμασαν "φίλο της καρδιάς".

 

Το ροσμαρινικό οξύ (rosmarinic acid) που περιέχεται στο μελισσόχορτο, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ψυχική διάθεση. Έτσι, είναι ευεργετικό για την κατάθλιψη, το άγχος, την ένταση, την αίσθηση ανησυχίας και γενικά για την αντιμετώπιση διαταραχών του νευρικού συστήματος και είναι αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας, ενώ έχει αποδειχθεί βοηθητικό σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.

Καταπραΰνει πονοκεφάλους και ημικρανίες που οφείλονται σε νευρικά αίτια, αυξάνει την αντίληψη και βελτιώνει την μνήμη.

 

Τονώνει την καρδιά και το κυκλοφορικό, καλμάρει τους παλμούς και  προκαλεί διαστολή των περιφερειακών αγγείων, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος και καταπολεμά την υπέρταση.

 

Τα φύλλα του έχουν φυσώδεις ιδιότητες κατά συνέπεια είναι ιδανικό για όσους υποφέρουν από πεπτικές διαταραχές. Τονώνει το πεπτικό σύστημα και είναι εξαιρετικό χωνευτικό, βοηθάει ιδιαίτερα σε πεπτικά προβλήματα που οφείλονται σε νευρικότητα και θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο σε αμοιβάδες και άλλα παράσιτα των εντέρων. Μελέτες έδειξαν πως η κατανάλωση του συμβάλλει στην αποφυγή ανάπτυξης έλκους. Η κατανάλωση μελισσόχορτου φαίνεται να αυξάνει την έκκριση προσταγλαδίνης Ε2 (prostaglandin E2) και βλεννίνης από τον οργανισμό και τη μείωση της έκκρισης οξέων.

Είναι ιδανικό υποστηρικτικό για δίαιτες.      

 

Παρουσιάζει έντονη αντιοξειδωτική δράση και μέτρια αντιβακτηριδιακή.

Περιέχει μεταξύ άλλων πτητικά έλαια (γνωστά για τις χαλαρωτικές τους ιδιότητες), πολυφαινόλες, ροσμαρινικό οξύ, καφεικό οξύ, θυμόλη, τανίνες και φλαβονοειδή, ενώ έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια (κιτράλη, κιτρονελλάλη, λιναλοόλη, γερανιόλη, ευγενόλη, καρυοφυλλένιο).

 

Ανακουφίζει από τον πυρετό, την καταρροή, την ιγμορίτιδα, το άσθμα και την βρογχίτιδα. Το μελισσόχορτο είναι δροσιστικό και έτσι το αφέψημά του είναι καλό για εμπύρετα κρυολογήματα, αλλά και ένα υπέροχο αναψυκτικό για το καλοκαίρι.

 

Η αντιβακτηριδιακή και αντισταμινική του δράση το κάνει άριστη θεραπεία για μολύνσεις και αλλεργίες, όπως η αλλεργική καταρροή, το έκζεμα και οι φλεγμονώδεις παθήσεις των ματιών.

 

Το μελισσόχορτο ρυθμίζει τα έμμηνα, ανακουφίζει από σπασμούς δυσμηνόρροιας και πόνους της περιόδου και το αφέψημά του διευκολύνει τον τοκετό αν ληφθεί τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης.

Σαν σπασμολυτικό, βοηθάει σε νευραλγίες προσώπου, δοντιών και αυτιών.

 

Επειδή έχει έντονο λεμονάτο άρωμα, ταιριάζει με το άρωμα των φαγητών που περιέχουν λεμόνι.

bottom of page